Mitschrift

**14-18 Yaş Arası Gençler İçin Eğitim ve Öğretim**

Avusturya'da çocukların 9 yıl boyunca okula gitmesi zorunludur ve 18 yaşına kadar eğitim alma zorunluluğu vardır. Gençler 14 yaşına geldiklerinde, hangi eğitim yolunu izlemek istediklerine karar vermeleri gerekmektedir. Tavsiyem şudur: Karar verirken çocuğunuzun kişisel ilgi ve yeteneklerini göz önünde bulundurunuz.

Normalde, 4 yıllık ilkokuldan sonra 4 yıl ortaokul yani Mittelschule veya lisenin yani Gymnasium’un alt kademesi, daha sonra da 9. sınıf gelir. Bu “9. zorunlu öğretim yılı," eğitim yolu için önemlidir. Şu okul türleri seçilebilir:

* Notlarınız iyiyse, 14 yaşında genel lisenin (yani AHS’in) üst kademesini seçebilirsiniz.

* Somut meslek istekleri olanlar, meslek eğitimi veren bir okula geçebilirler.

* Henüz belirli bir fikri olmayanlar, bir yıllık politeknik okula gidebilirler. POLY, pratik kariyer oryantasyonu sunar ve genellikle çıraklık için bir ön basamaktır.

**Çıraklık ve Mesleki Eğitim**

Çıraklık eğitimine başlayabilmek için en az 15 yaşında olmanız, 9. sınıfı tamamlamış olmanız ve bir şirkette çırak olarak kabul edilmeniz gerekmektedir. Avusturya'da toplamda 200'den fazla, farklı, çıraklıkla öğrenilen meslek vardır. Bunlar optikerlerden çiçekçilere ve hatta dişçilik teknolojisine kadar uzanır. Ticaret Odası yani Wirtschaftskammer, AMS ve Ekonomi Bakanlığı, tüm çıraklık eğitimleri ile ilgili genel bilgi sunar.

Çıraklık eğitimi nasıl olur? Şirkette uygulamalı eğitim, çıraklık süresinin yaklaşık %80'ini oluşturmaktadır. Aynı zamanda da bir meslek okuluna devam edilmektedir. Çıraklık eğitimi genellikle 3 yıl sürer ve sınavla sona erer. Bir çıraklık derecesi genellikle iyi kariyer fırsatları sunar. Ayrıca, çıraklık, mesleki bir Matura ile de sona erebilir.

**Lise ve Meslek Okulları**

14 yaşında eğitiminizi geliştirmek istiyorsanız, farklı okul türleri arasından seçim yapabilirsiniz:

- Genel lisenin üst kademesi (Gymnasium ve AHS olarak da bilinir)
- Meslek Yüksek Okulu (BHS olarak da bilinir)
- Veya “Meslek Eğitimi Veren Orta Dereceli Okul” - kısaca BMS.

Genel lisenin üst kademesi 4 yıl sürer ve Matura ile biter. Genel eğitime ek olarak spor, yabancı diller veya medya ve müzik gibi alanlar vardır.

“Meslek Yüksek Okulları” 5 yıl sürer ve yine Matura ile biter. Okul türlerinin isimleri verilen eğitimi belli eder. HTL, "Yüksek Teknik Okulu" anlamına gelir; burada elektrik mühendisliği, bilgisayar bilimi ve makine mühendisliği öğretilir. HLW, "Yüksek Mesleki İşletme Öğrenim Kurumu" anlamına gelir; burada gastronomi ve turizmdeki meslek alanları öğretilmektedir. HAK, "Handelsakademie" anlamına gelir ve burada eğitim genel ticaret üzerinedir.

Bir de “Meslek Eğitimi Veren Orta Dereceli Okullar” yani „Berufsbildende Mittlere Schulen“ vardır. 3 yıl sürer ve Matura olmadan bitirilir. Bu okullar, ticaret, otelcilik, tarım ve sosyal hizmetler için teknik okullar olarak kabul edilir. Viyana okul rehberinde daha ayrıntılı bilgiler bulabilirsiniz. Ayrıca her okul, tanıtım günleri düzenler.

**Eğitim Yollarının Çeşitliliği**

İki örnek ile eğitim yollarının ne kadar çeşitli olabileceğine bakalım. Ivo, ilkokulda 4 yıl ve lisenin alt kademesinde 4 yıl okur. 14 yaşında bir karar vermesi gerekir: 

* Lisede kalabilir ve üst kademeye devam edebilir.
* Meslek okuluna geçebilir.
* Ya da bir yıl politeknik okuluna gidip ardından çıraklık eğitimini seçebilir.

Ivo, yetenekli bir zanaatkar olduğu için politeknik okulu seçer. Orada çeşitli çıraklık mesleklerini tanıma fırsatı elde eder. Bir elektrik şirketinde çıraklık pozisyonu bulur ve 15 yaşında elektrik tesisatçısı olarak çıraklığa başlar. Çalıştığı pozisyonda hem mesleki deneyim kazanır hem de çıraklık ücreti alır. Elektrik tesisatçıları çok talep gördüğünden, Ivo, 18 yaşında, çıraklığını tamamladıktan sonra hemen bir iş bulur.

Leyla, 12 yaşında ailesiyle birlikte Viyana'ya gelir. Karnelerine dayanarak Eğitim Müdürlüğü, Leyla’ya bir ortaokulda yer verir. Ortaokuldan sonra Leyla, tıpkı İvo gibi 14 yaşında kararını vermelidir. Leyla, ekonomiyi sever ve şu olanaklara sahiptir:

* 3 yıllık ticaret okulu
* "Oteller ve restoranlar" alanında bir HLW
* Veya 5 yıllık bir Ticaret Akademisi (yani HAK)

Leyla, Ticaret Akademisini seçer ve lise diploması yani Matura ile tamamlar. Artık Leyla, örneğin bir bankada çalışabilir veya üniversiteye başlayabilir.

**StartWien Gençlik Koleji**

15-25 yaş arası, yeni göç eden gençler ve genç yetişkinler için Viyana'da bir gençlik okulu vardır. Burada, daha sonraki eğitim yoluna, iş ve profesyonel yaşam dünyasına hazırlanacaksınız. Gençlik kolejinde birçok kurs vardır. Bunlardan bazıları:

* Almanca B1 sertifikası edinebilirsiniz.
* Okul bitirme sertifikası veya çıraklık için hazırlanabilirsiniz.
* Veya dijital becerilerinizi güçlendirebilirsiniz.

Daha fazla bilgiyi StartWien web sitesinde ve video metninde bulabilirsiniz.